Saudade калимаи португалӣ буда, маънояш эҳсоси холӣ аст, ки аз масофаи дур бо шахси дӯстдошта ба вуҷуд меояд. Аз ин рӯ, ин ҳисси камбудӣ, ҷой ё шахс, давру замон аст. Калимае, ки аз фарҳанги португалӣ гирифта шудааст, ҳоло дар забони фаронсавӣ ба таври васеъ истифода мешавад, гарчанде ки онро тарҷума кардан мумкин нест, зеро эҳсосоте, ки он ифода мекунад, хеле мураккаб аст.

Этимология, nostalgia аз лотинӣ меояд қатъ гардид, ва ифодакунандаи эҳсосоти мураккабе, ки дар айни замон ҳасрат, ҳасрат ва умедро омехта мекунад. Нахустин пайдоиши ин калима тақрибан дар соли 1200 дар балладаҳои трубадурҳои португалӣ пайдо мешавад. Дар фарҳанги португалӣ решаи амиқ дорад, он асоси афсонаҳои зиёде ба мисли Дом Себастяо мебошад.

Ин калима омехтаи эҳсосоти талху ширинро ба вуҷуд меорад, ки дар он мо лаҳзаҳоеро, ки аксар вақт бо шахси дӯстдоштаамон гузаронидаанд, ба ёд меорем, ки мо медонем, ки бори дигар диданаш душвор хоҳад буд. Аммо умед боқӣ мемонад.

Ягон калимаи муодили фаронсавӣ барои тарҷумаи калимаи "saudade" аз португалӣ вуҷуд надорад ва бо сабабҳои асоснок: пайдо кардани калимае душвор аст, ки ҳам хотираи шодмонӣ ва ҳам ранҷе, ки бо норозигӣ, пушаймонӣ алоқаманд аст ва дар ҳоле ки бо он умеди ғайриимкон омехта мешавад. . Ин вожаест, ки омехтаи пурасрори эҳсосоти ба ҳам зид дар ёди гузаштаро бедор мекунад, ки асли онро забоншиносон муайян карда натавонистанд.

Нависандаи португалӣ Мануэл де Мело саводро бо чунин ибора баҳо додааст: “Bem que se padece y mal que se disfruta”; ба маънои «хуб овардашуда ва бади лаззат бурдан» аст, ки маънои як калимаи савдаро ҷамъбаст мекунад.

Бо вуҷуди ин, ин калима метавонад тобишҳо ва маъноҳои зиёд дошта бошад, ки якчанд нависандагон ё шоирон дар бораи чӣ будани савод тасаввуроти худро додаанд. Масалан, Фернандо Песоа, нависандаи маъруфи португалӣ, онро ҳамчун "шеъри фадо" таъриф кардааст. Бо вуҷуди ин, ҳама розӣ ҳастанд, ки дар ин калима як ҳасрати шадидеро бинанд, ки каме ба истилоҳи "испурҷ", ки Бодлер машҳур кардааст.

Фадо услуби мусиқии португалӣ аст, ки аҳамият ва маъруфияти он дар Португалия асосист. Дар анъана зане аст, ки бо гитараи дувоздаҳ тор, ки ду мард менавохтанд, суруд мехонад. Маҳз тавассути ҳамин услуби мусиқии савод бештар дар матнҳои шоирону сарояндагон ифода ёфтааст. Дар ин матнҳои мусиқӣ метавон ҳасрати гузашта, гумшудагон, ишқи гумшуда, ҳолати инсонӣ ва бо мурури замон тағйир ёфтани эҳсосотро бедор кард. Сароидани ин ҳиссиёт ба шунавандагон имкон медиҳад, ки маънои норавшани саудадро дарк кунанд. Ин воситаи ифодаест, ки бо таърихи фарҳангии Португалия ба ин истилоҳ алоқаманд аст. Ҳарчанд ин вожа ба забони португалӣ амиқан аст ва тарҷумааш ғайриимкон аст, бинобар ин он барои ҳама дастрас боқӣ мемонад, ки қодир аст эҳсосоти баёнкардаи сарояндаи фадоро, аз қабили Амалия Родригес, сарояндаи маъруф ва бо садои ӯ бо дил бихонад. пур аз хиссиёти фадо дар тамоми дуньё ва ба ин васила дониши савод.

Бисёре аз забоншиносон, файласуфҳо, филологҳо ва нависандагон дар китобҳо ва романҳо кӯшиш карданд, ки саводро ихтисос диҳанд. Аделино Браз, дар «The untranslatable in the question: Studies of saudade» ин вожаро ҳамчун «таниш байни зиддиятҳо» тавсиф мекунад: аз як тараф эҳсоси норасоӣ, аз тарафи дигар умед ва хоҳиши дубора кашф кардан. ба мо чй намерасад.

Дар забони португалӣ ибораи "to have saudades" истифода мешавад, ки объекти он метавонад як дӯстдошта, макон, давлат мисли кӯдакӣ бошад.

«Ман гузашта дорам, — таъкид мекунад Песоа дар мукотибаи худ, — танхо саводхои гумшудахое, ки ман онхоро дуст медоштам; ин саводи он замоне нест, ки ман онҳоро дӯст медоштам, балки саводи худи ин одамон аст ».

Ба гуфтаи Инес Осеки-Депре дар китоби худ Ла Сауда, пайдоиши португалӣ nostalgia бо истилохои аввалин дар Африка алокаманд мегардид. Ба воситаи ин калима nostalgia ки сокинон хиссиёти худро нисбат ба Ватан аз Мадейра, Алказаркивир, Арцила, Танжер, Кабо-Верде ва чазирахои Азор баён кардаанд.

Ниҳоят, ин эҳсоси савод ҳам дар гузашта ва чӣ дар ҳозира муносибатҳои баробар дудиларо ба вуҷуд меорад. Мо аз он шодем, ки дар гузашта ҳузур дорем ва ғамгинем, ки дар замони ҳозира гузаштаем.

Ниҳоят, saudade як ҳасрати мутлақ аст, омехтаи эҳсосот дар фазоҳои гуногуни тафаккури мо, ки дар он муҳаббат гузаштааст, аммо ҳоло ҳам вуҷуд дорад.